چند نکته درباره رعایت حقوق همسفر
تاریخ انتشار: ۱۴ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۰۱۲۴۶
اسلام همواره بر کوچکترین و گذراترین اجتماعات انسانی با نهایت دقت نگریسته است، یکی از ابعاد حقوق متقابل فرد بر اطرافیان خود رعایت حقوق همسفر است. - اخبار ویژه نامه‌ها -
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، «حق الناس» یکى از عالی‌ترین مفاهیم حقوقى در اسلام است که علاوه بر تأکید بر اهمیت آن در بسیاری از احادیث و روایات، یکی از مهم‌ترین ابعاد سفرهای زیارتی از جمله سفر حج محسوب می‌شود چراکه می‌توان گفت بدون جبران حقوق مردم بر زائر، اعمال فرد هرگز به درجه مقبولیت نخواهد رسید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
امام صادق علیه السلام در این زمینه می‌فرمایند: «ما عندَاللهُ بِشَی ءٍ اَفضَل مِن اَداء حَقَّ المومن: هیچ عبادتی برتر از اداء حق مومن نیست.»
از سوی دیگر توجه به این نکته ضروری است که بسیاری از عباداتی که بنده مومن انجام می‌دهد، بدون توجه به رعایت حقوق دیگران با مشکل مواجه شده و در مقبولیت آنها تردید جدی وجود خواهد داشت.
رعایت حق الناس در مسائل اقتصادی نیز یکی از مهم ترین مصادیق این موضوع است، فرد زائر از زمانی که خود را در آستانه ورود به شهرهای مقدس مکه و مدینه می‌بیند، سعی در جبران حقوق مردم می‌کند، این موضوع در کسب حلالیت از مردم، جبران بدهکاری‌های نقدی و حقوق ضایع شده از مردم به دست وی، آشتی با افرادی که با آنها خصومت داشته و همچنین پرداخت خمس و زکات مال که از مصادیق حق الناس و حق الله به شمار می‌رود، نمود پیدا می‌کند.
تأکید اسلام بر رعایت حق الناس آنچنان مؤکد است که در روایات آمده است که آنگاه که انسان از گناهان پیشین خود به درگاه الهى توبه مىکند، تا زمانى که حقوق ضایع کرده مردم را ادا نکند، توبهاش پذیرفته نخواهد بود. یعنى خدا حق خود را در کوتاهىها و تقصیرها و اهمالها در شرایطى که نشانههاى ندامت واقعى در فرد مسلمان آشکار شود، مىبخشد، اما حق مردم را در هیچ شرایطى جز در صورت جبران حق نخواهد بخشید.
با توجه به اهمیت سفر حج و همچنین حضور فشرده تعداد زیادی از زائران در مکه مکرمه و مدینه منوره توجه به موضوع رعایت حق الناس و مصادیق آن در این سفر معنوی اهمیتی دو چندان پیدا می‌کند، حقوقی که گاه در حال معنوی زائران ناخواسته از توجه آنها مغفول مانده و باعث کاستن از ارزش معنوی عبادات آنها می‌شود.
حقوق همسفر
اسلام همواره بر کوچکترین و گذراترین اجتماعات انسانی با نهایت دقت نگریسته است، یکی از ابعاد حقوق متقابل فرد بر اطرافیان خود رعایت حقوق همسفر است؛ امام صادق در این زمینه می‌فرمایند: انّ من صَحِبَ مومنا اربعین خطوةً سأله الله عنه یومَ القیامة ( اگر کسی با مؤمنی چهل قدم همراه باشد خداوند از او در قیامت سوال می‌کند.)
رعایت حقوق همسفران در این سفر نه چندان کوتاه و تلاش برای آزرده نکردن آنها یکی از مهم ترین وظایفی است که بر دوش زائر قرار داده شده است، در این زمینه دقت ائمه اطهار و بزرگان دین تا حدی است که حتی در زمینه پیاده و سوار بودن نیز رعایت مساوات با همسفر خود را داشتند، آداب غذا خوردن، آداب سخن گفتن متین، حفظ حقوق زن و مرد در مسافرت، امتناع از سپردن کارهای خود به دیگران و خودداری از آزردن دیگران از دیگر مسائلی است که همواره باید مورد توجه زایران قرار گیرد.
حقوق متقابل در اماکن زیارتی
یکی از مهم ترین ابعاد حقوق متقابل انسان‌ها در سفر به اماکن زیارتی مربوط می‌شود که عمدتا تجمع افراد در آنها بالا بوده و از همین رو رعایت این حقوق جنبه مهم تری به خود می گیرد. دقت در تردد در مکان‌های شلوغ، خواندن آرام دعا و قرآن و کتب ادعیه ، پرهیز از خودخواهی در استفاده از اماکن خاص زیارتی، رعایت حدود و حرمت اسلامی در باب زن و مرد، همه و همه از مسایلی است که در این سفرها باید مورد توجه و دقت قرار گیرد.
زائران اماکن متبرکه مخصوصا در مکه مکرمه که جزو حرم امن الهی محسوب می‌شود، باید از برخورد، اهانت و پرخاش به دیگران خودداری کرده و رعایت مسایل اخلاقی را در تعامل با دیگران مدنظر داشته باشند، رفتارهای زشت و زننده در خیابان‌ها و بازارها، اشتغال بیش از حد به خرید و گشت گذار در خیابان‌ها از دیگر عواملی است که باعث کاسته شدن از اجر معنوی این سفر زیارتی خواهد بود.
حجاج و زائران باید از خواندن ادعیه و نمازهای خود با صدای بلند به نحوی که به دیگران آزار برساند، خودداری کنند و در ترددهای خود در این اماکن نهایت دقت را داشته باشند تا خسارتی به افراد و لوازم همراه آنها وارد نشود.
حقوق متقابل مهمانان خانه خدا و خادمان آنها
از دیگر اقشاری که زائران و حجاج به صورت خاص با آنها در ارتباط هستند، خادمان ضیوف الرحمان در هتل‌ها و مراکز حمل و نقل هستند که همواره برای برگزاری مناسب مراسم زیارتی زائران در سعی و تلاش هستند، یکی از مصادیق حقوق متقابل این افراد نیز تعامل مناسب با آنها همراه با انتقال حس کرامت و ادب در قبال آنها است و در مقابل کارکنان و خادمان نیز باید تمام تلاش خود را برای خدمت رسانی بیشتر و بهتر به زائران خانه خدا به کار گیرند.
رعایت تمامی ابعاد حقوق متقابل انسان‌ها در جامعه اسلامی یکی از معیارهایی است که می‌تواند مصداق واقعی ایجاد مدینه فاضله در جامعه اسلامی شود و مسلمانان را در میان تمامی جوامع بشری به نمونه‌هایی قابل توجه و الگو برداری تبدیل کند.
سه خصلتی که حجاج باید به آن ملتزم باشندانتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: حجاج زائران حج تمتع یکی از مهم ترین حق الناس رعایت حق
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۰۱۲۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۵۳ نکته از نامه‌ای برای زندگی
سایت مبلغ: این نامه که قدیمترین نقل آن در بخش الروضه کتاب الکافی مرحوم کلینی آمده است (ج ۸، صص ۲ـ۱۴) در منابع دیگر از جمله کتاب الوافی فیض کاشانی (۱۰۹۱ق.) (ج ۲۶، صص ۹۷ـ ۱۱۳) و تحف العقول نوشتة مرحوم ابن شعبه حرانی از علمای قرن چهارم (صص ۳۱۳ـ ۳۱۵) هم آمده است و نسخه های مختلف این نامه با وجود اختلاف جزئی در چینش مطالب، یکسان است. مفاد این نامه دربردارندة مطالب بسیار سودمندی است که استخراج و دسته بندی آنها می تواند الگویی برای سبک زندگی یک مسلمان در همة ابعاد به ویژه روابط مختلف مسلمانان در همة ادوار تاریخ از جمله دوران معاصر که چگونه دیندارانه زیستن یک پرسش عمومی است در اختیار ما قرار دهد.
گویه های استخراج شده از متن نامه ۵۵ بند بود ولی با توجه به تناسب برخی گویه ها با دو بخش مختلف، این گونه ها در هر دو بخش مورد استناد قرار گرفته است. همچنین برخی گویه ها به دلیل مشابهت بسیار زیاد با هم در یک بند ذکر شده است. بنا بر این جمع گویه های زیر الزاماً به تعداد گویه های برداشت شده از نامه نیست.
اصلی ترین و مهم‌ترین نکات مندرج در این نامه چنین است:
الف. رابطة انسان با خدا
۱. عاقبت نیکو و عافیت خواهی از پروردگار
۲. اهتمام زیاد به تهلیل (ذکر لااله الا الله) و تسبیح (ذکر سبحان الله) و تقدیس خداوند و خاکساری در برابر ذات اقدس خداوند
۳. اهتمام زیاد به دعا (دو بار ذکر شده است)
۴. رغبت به آن چه خداوند ما را به آن ترغیب کرده است.
۵.دوری جستن از انس گرفتن به آن چه خداوند حرام کرده است
۶. پیروی نکردن از هوای و هوس و برداشتهای شخصی در امر دین و پای بندی تمام به حلال و حرامهای الهی
۷. پیروی از زندگی پیامبر و پیروی نکردن از هوی و هوس و برداشتهای شخصی در فهم و تفسیر زندگی پیامبر
۸. یک بار دست بلند کردن به هنگام آغاز نماز
۹. اهتمام به ذکر خدا در ساعات مختلف روز و شب
۱۰.کوشش فراوان برای فرمان بردن از خدا و بندگی او (دو بار ذکر شده است)
۱۱. اهتمام به حفظ آن چه از رسول خدا و ائمه اهل بیت او باقی مانده است
۱۲. رضایت داشتن از آن چه خدا ساخته و خواسته است
۱۳.اهتمام به نمازهای روزانه
۱۴. دوری جستن از بازداشتن (حبس) حقوق الهی
۱۵. ولایت پذیری خدا و رسول خدا و مؤمنان و تبری جستن از دشمنان آنها
۱۶. وفای به عهدی که در برابر خداوند بر گردن دارد مانند ولایت پذیری، اقامة نماز، پرداخت زکات و دادن قرض الحسنه
۱۷. دوری جستن از آن چه خداوند آن را حرام کرده است
۱۸. توجه به این نکته که اسلام یعنی تسلیم در برابر حق
۱۹. اطاعت از خدا برای احسان به نفس
۲۰. دوری جستن از معصیت و گردن فرازی کردن در برابر خداوند (دو بار ذکر شده است.)
۲۱. توجه به این که هیچ کس جز خدا غنی کنندة انسان نیست
۲۲. کوشش برای برخورداری از شفاعت شفاعت کنندگان از طریق به دست آوردن رضای خدا
۲۳.ترک نکردن فرمان خدا و فرمان هر کس که به پیروی از خدا فرا می خواند.
۲۴. عاقبت نیکو وعافیت خواستن از خدا
۲۵. درخواست از خداوند برای جای دادن اسلام در سینة خود و سخن گفتن بر اساس حق
۲۶. توجه کردن به این نکته که شرط محبوب خدا شدن پیروی از فرامین خدا و اولیای اوست.
ب. رابطة انسان با دیگران
۱. حفظ آرامش و وقار و سکینه
۲. حفظ حیاء و دوری جستن از هر آن چه صالحان پیش از ما از آنها دوری جسته اند.
۳. خوش رفتاری با مخالفان و دوری جستن از شدت بخشیدن به مخالفت با آنها (دو بار ذکر شده است)
۴. برخورد نیکو داشتن با بدرفتاریها برای جلوگیری از نادیده گرفته شدن و زیر پا ماندن حق
۵. بازداشتن زبان جز از خیر و پرهیز از بدگویی و تهمت و دشمنی ورزی
۶. دوری جستن از آن چه خداوند ما را از آن برحذر داشته است.
۷.سکوت جز در آن چه برای آخرت سودمند باشد.
۸. شکیبایی ورزیدن در برابر مشکلاتی که دشمنان در برابر پای بندی به حق ایجاد می کنند.
۹. خوش رفتاری با مردم
۱۰. پرهیز از دشنام دادن به دشنام دهندگان به خدا و اولیاء خدا
۱۱.مهرورزی به مستمندان و دوری جستن از خوار شمردن و تکبر ورزیدن به آنها
۱۲. دوری جستن از فخرفروشی و خودبزرگ بینی
۱۳.دوری جستن از بغی و تعدی به حقوق دیگران
۱۴. دوری جستن از حسد
۱۵.کمک به مسلمانان مظلوم
۱۶.کمک به همدیگر
۱۷. دوری جستن در حد توان از بدگوئی علیه صالحان نزد پیشوای جامعة اسلامی و در تنگنا قرار دادن امام
۱۸. دوری جستن از در تنگنا قرار دادن برادران مسلمان
۱۹. دقت در مرزبندی های اعتقادی و اجتماعی و دقت در این که انسان در شمار اهل باطل قرار نگیرد.
۲۰. پرهیز از قرار دادن خدا و امام و دین در معرض دشمنیهای اهل باطل
۲۱. قرار دادن حب و بغضها بر اساس معیارهای خداپسندانه
۲۲. عادت دادن نفس به بلاء و مصیبت در دنیا و تدبر در مصائب پیامبران که قرآن آنها را ذکر کرده است.
۲۳. پیروی کردن از هدایت و وقار و آرامش و حلم و خشوع و تقوا و راستگویی و وفای به عهد صالحان
ج. رابطة انسان با خود
۱.حفظ حیاء و دوری جستن از هر آن چه صالحان پیش از ما از آنها دوری جسته اند،
۲. پرواپیشگی و رعایت تقوی، دوری جستن از آن چه خداوند ما را از آن برحذر داشته است.
۳. نیکی کردن به جسم و جان خود
۴. اطاعت از خدا برای احسان به نفس
امام صادق علیه السلام در بخشی از این نامه فرموده اند: هَذَا أَدَبُنَا أَدَبُ اللَّهِ فَخُذُوا بِهِ وَ تَفَهَّمُوهُ وَ اعْقِلُوهُ وَ لَا تَنْبِذُوهُ وَرَاءَ ظُهُورِکُمْ مَا وَافَقَ هُدَاکُمْ أَخَذْتُمْ بِهِ وَ مَا وَافَقَ هَوَاکُمْ طَرَحْتُمُوهُ وَ لَمْ تَأْخُذُوا بِهِ
این آداب (پیشنهادی) ما و همان آداب خدایی است، آن را دریابید و آن را فهم کنید و در آن بیاندیشید و آن را پشت سر خود نیناندازید، اگر چنین کنید و به این آداب عمل کنید، به آن چه سازگار با هدایت یافتگی شماست دست یافته اید و به آن چه سازگار با هواپرستی شماست پشت کرده اید و آن را وانهاده اید.
این پیام تنها خطاب به مخاطبان اولیه نامه نیست، این پیام همة مسلمانان و بلکه همة انسانهای حقجو را به خود فرا می خواند.
* این متن خلاصه‌ای از یک مقاله مفصل برای ارائه به همایش امام جعفر الصادق(علیه السلام) در دانشگاه سلجوق قونیه است که به اقتضای فضای مجازی سرفصل های مختصری از آن در سایت «مبلغ» منتشر شده است.
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902599
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟